İşverenler, işçi işten ayrıldıktan sonra ilgili işçi istifa kanununu Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirmekle yükümlüdür. İşçiler, Sosyal Güvenlik’e bildirilen işten çıkarma kodları ile tazminat ve işsizlik ödeneği almaya hak kazanabilirler. 03 İşten Ayrılış Kodu ve SGK İşten Ayrılış ile ilgili merak edilen konuları alt başlıklar halinde derledik.
03 işten ayrılış kodu ne demek, SGK işten ayrılış sebebi kapsamında işten ayrılış kodlarını merak edenler için, 03 işten ayrılış kodu, çalışanın işi kendi isteği ile bıraktığını yani istifasını gösteren bir iş çıkış kodudur. İşveren, çalışanının iş akdinin sona ermesinden ardından 10 gün içerisinde ilgili kodu Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirmelidir.
03 İşten Ayrılış Kodu Nedir?
03 İşten ayrılış kodu nedir, SGK işten ayrılış nedeni 03 kısaca kişinin kendi isteğiyle işten ayrıldığını ifade etmektedir. SGK tarafından oluşturulan listede 03 kodu “Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (istifa)” gibi bir tanımlama ile açıklanır. İşçinin veya personelin kendi rızası ile işten ayrılması ile işveren kurum SGK’ya, “Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (istifa)” şekilde bildirir.
Çalışanın işten çıkarılma nedeni gönüllü olmayıp 03 kodu ile sosyal güvenlik kurumuna bildirilmişse yanlış kodun düzeltilmesi gerekir. Düzeltme işlemleri için sorumlu kuruma başvuru yapılması gerekmektedir.
İş akdini gönüllü olarak feshetmeyen kişilerin ilgili kodu öğrenmeleri için tek başvuru noktası Sosyal Sigortalar Kurumu’nun ilgili noktasıdır. Birçok resmi işlem için kullanılan e-devlet sisteminde çalışma ruhsatı kodları görüntülenmiyor.
03 SGK İşten Ayrılış Nedeni Nedir?
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun işten ayrılış kodları ile ilgili yayınlamış olduğu listede bulunan kodlardan 03 kodu, çalışanın işi kendi isteği ile sona erdirdiğini yani sözleşmeyi feshettiğini belirtir. SGK listesinde yer alan 03 kodu Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (istifa)” şeklinde açıklanır.
03 SGK İşten Ayrılış Kodu Nasıl Değiştirilir?
Çalışanların işten ayrılma nedenlerini yansıtan SGK işten ayrılış kodlarında yapılan değişiklikler, çalışanın iş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren 10 gün içinde bildirilecektir. Bu 10 günlük süre içerisinde işveren çıkış kodunu istediği gibi değiştirebilir. Ancak 10 günlük süre dolduktan sonra işveren çıkış kodunu kolayca değiştiremez.
İstisnai durumlarda, belirtilen süre geçtikten sonra aşağıdaki adımlar uygulanarak kod değişikliği yapılabilir.
- İşveren, kanıtlayıcı nitelikte belgeler ile birlikte SGK’ya dilekçe ile başvuru yapmalıdır.
- 10 günlük sürenin aşılmasından sonra işveren, 03 kodu ile bildirmiş olduğu kodu 04 olarak değiştirebilmesi için, yazmış olduğu dilekçe ekine; kıdem tazminatının ödendiğine ilişkin bordro ve banka dekontu gibi belgeleri eklerse, SGK tarafından işleme alınarak inceleme yapılır.
- 03 kodu değişikliği yapacak kişilerin herhangi belge sunmaması halinde, 10 günlük süre aşımı kapsamında çıkış nedeni değişikliği geçerli olmayacaktır.
03 kod değiştirme işlemi 10 gün içerisinde kolaylıkla tamamlanabilir. 10 günlük sürenin aşılması durumunda işveren SGK’ya dilekçe yazarak ilgili belgeleri ibraz etmelidir.
03 SGK İşten Ayrılış Kodu ile Kıdem Tazminatı Alınabilir Mi?
İstifa kodları, işsizlik maaşı, kıdem tazminatı alma gibi işlemlerde kullanılan bir koddur. Bireyler, işveren tarafından SGK’ya iletilen kod ile belirtilen haklardan yararlanabilmektedir. İş sözleşmesi 03 kod numarası ile sona eren işçiye tazminat ödenmesi mümkün değildir.
Kıdem Tazminatı Yasası’na göre, kendi isteğiyle hizmetten ayrılan çalışanlara kıdem tazminatı ödenmez. Kıdem tazminatı, kendi isteği haricinde işine son verilen kişilere ödenir.
Çalışanların iş çıkış kodlarını doğru bir şekilde ilgili kuruma bildirmeleri çok önemlidir. Çünkü işveren 03 kodu ile yanlış ihbarda bulunursa kişi tazminat talebinde bulunamaz. Bu durumda iş sözleşmesi feshedilen kişi noter aracılığıyla işverene ihtarname gönderir.
İşveren ihbar süresi içinde durumu düzeltmezse işçi mahkemeye başvurmalıdır. Yukarıdaki işlemler tamamlandıktan sonra SGK ayrılma sebebi kapsamında tazminat işlemleri tamamlanabilir.
SGK İşten Ayrılış Kodları Nelerdir?
Çalışanların iş akdinin feshi ile birlikte SGK işten ayrılış kodları ile fesih işlemleri başlamaktadır. SGK tarafından hazırlanan çalışma kodları üzerinde farklı işlemlerin yapılabilmesi için bahsi geçen kodların bilinmesi önemlidir.
SGK işten ayrılış kodları ise sırasıyla şunlardır:
- 01 Kodu – Deneme Süreli İş Sözleşmesinin İşverence Feshi: Deneme süresi içerisinde ve bitiminde iş akdinin feshedildiği durum için ilgili koddur.
- 02 Kodu – Deneme Süreli İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Feshi: Deneme süresi içerisinde ve bitiminde iş akdinin çalışan tarafından feshedildiği durum için ilgili koddur.
- 03 – Belirsiz Süreli İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Feshi: İşçi tarafından iş akdinin herhangi bir neden göstermeden feshedildiği durum için ilgili koddur.
- 04 – Belirsiz Süreli İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Haklı Sebep Bildirilmeden Feshi: İşveren tarafından iş akdinin herhangi bir sebep göstermeden feshedildiği durum için ilgili koddur.
- 05 – Belirli Süreli İş Sözleşmesinin Sona Ermesi:İş akdinin süresinin zamanında bitmesi ile ilgili koddur.
- 08 – Emeklilik (Yaşlılık) veya Toptan Ödeme Nedeniyle: Emeklilik hakkının gelmesi ile ilgili koddur.
- 09 – Malulen Emeklilik Nedeniyle: Malulen Emekliliğin hak edilmesi ile ilgili koddur.
- 10 – Ölüm:Çalışanın iş kazası dışındaki sebeplerle vefat etmesi ile ilgili koddur.
- 11 – İş Kazası Sonucu Ölüm Nedeniyle: Çalışanın iş kazası sebebi ile vefat etmesi ile ilgili koddur.
- 12 – Askerlik:Çalışanın askerlik sebebi ile iş akdini feshettiği durumla ilgili koddur.
- 13 – Kadın İşçinin Evlenmesi Nedeniyle: Kadın çalışanın evlenmesi halinde 1 yıllık süre boyunca iş akdini feshettiği durumla ilgili koddur.
- 14 – Emeklilik İçin Yaş Dışında Diğer Şartların Tamamlanması Nedeniyle: Çalışanın emeklilik için şartları yerine getirmesi ile yaş şartını beklemek için iş akdini feshettiği ilgili koddur.
- 15 – Toplu İşçi Çıkarma Nedeniyle: 4857 sayılı Kanun’un 29. Maddesine göre işverenin hareket ettiği duruma ilişkin koddur.
- 16 – Sözleşme Sona Ermeden Sigortalının Aynı İşverene Ait Diğer İşyerine Nakli Nedeniyle: İşveren tarafından farklı işyerlerine işçinin nakledilmesine ilişkin koddur.
- 17 – İşyerinin Kapanması Nedeniyle: İşyerinin faaliyetinin sona ermesine ilişkin ilgili koddur.
- 18 – İşin Sona Ermesi Nedeniyle: İşin önceden belirlenmiş olan tarihte sonlanmasına ilişkin koddur.
- 19 – Mevsim Bitimi Nedeniyle: Mevsimlik olarak çalışan işçinin, mevsim bitimi ile iş akdinin feshedildiğine ilişkin koddur.
- 20 – Kampanya Bitimi Nedeniyle: Kampanyalı üretim yapan işletmenin, kampanya bitimi ile ileriki döneme kadar faaliyet göstermeyeceğine ilişkin ilgili koddur.
- 21 – Statü Değişikliği Nedeniyle: Çalışanın işyerine ortak olması halinde statüsünün değişmesine ilişkin ilgili koddur.
- 22 – Diğer Nedenler: Listede yer almayan nedenler içerisinde bulunmayan duruma ilişkin koddur.
- 23 – İşçi Tarafından Zorunlu Nedenle Fesih: 1 haftadan fazla sürede işin durdurulması halinde iş akdinin feshedilmesine ilişkin ilgili koddur.
- 24 – İşçi Tarafından Sağlık Nedeniyle Fesih: Sağlık problemleri sebebi ile çalışan tarafından iş akdinin feshedilmesine ilişkin koddur.
- 25 – İşçi Tarafından İşverenin Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Davranışı Nedeniyle Feshi: işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymaması halinde işçi tarafından iş akdinin feshedilmesine ilişkin koddur.
- 26 – Disiplin Kurulu Kararı Nedeniyle: Disiplin kurulu bulunan işyerinin işçi hakkında almış olduğu karar ile iş akdinin feshedilmesine ilişkin koddur.
- 27 – İşveren Tarafından Zorunlu Neden veya Tutukluluk Nedeniyle: İşçiyi işyerinde 1 haftadan uzun süreli çalışılmayacak zorunda tutan neden veya tutukluluk gibi durumdan dolayı iş akdinin feshedilmesine ilişkin koddur.
- 28 – İşveren Tarafından Sağlık Nedeniyle: Sağlık problemleri nedeniyle işverence iş akdinin feshedilmesine ilişkin koddur.
- 29 – İşveren Tarafından İşçinin Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Davranış Nedeniyle: Çalışanın ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle iş akdinin feshedilmesine ilişkin koddur.
- 30 – Vize Süresinin Bitimi Nedeniyle: İş sözleşmesinin devamının vizeye tabi olduğu durumlarda vize süresinin bitimi nedeniyle iş akdinin feshedilmesine ilişkin koddur.
- 31 – Borçlar Kanunu, Sendika Kanunu, Grev ve Lokavt Kanunu Kapsamında Kendi İstek ve Kusuru Dışında: Çalışanın kendi isteği dışında kusurunun bulunmadan iş akdinin işverence feshedilmesine ilişkin koddur.
- 32 – 4046 Sayılı Kanun Kapsamında Özelleştirme Nedeniyle: Özelleştirme sebebi ile iş akdinin feshedilmesine ilişkin koddur.
- 33 – Gazeteci Tarafından Sözleşmenin Feshi: Gazeteci tarafından ilgili Kanun tarafından iş akdinin feshedilmesine ilişkin koddur.
- 34 – İşyerinin Devri, İşin veya İşyerinin Niteliğinin Değişmesi Nedeniyle: İş akdinin feshinin işyeri devri veya iş niteliğinin değiştirilmesi kaynaklı duruma ilişkin koddur.
- 36 – OHAL / KHK Nedeniyle: OHAL kapsamında kapatılan işyerlerinde gerçekleştirilen iş akdi fesihlerinin kapsamasına ilişkin koddur.
SGK İşten Ayrılış Bildirimi Nasıl Yapılır?
Sigortalı çalışanın işten ayrılış bildirimi,
- Ölüm halinde ya da emekliliğe ayrılmasını gerektiren hallerde aybaşından,
- Görev süresinde alınan aylığın kesilmesi, istifa, görevine son verilme gibi hallerde, işten ayrıldıktan sonraki tarihte sona ererek, işe giriş bildirgesi düzenleyen ilgili kurumdan on gün içerisinde sigortalının işten ayrılış bildirgesi SGK tarafına bildirilir.
SGK İşten Çıkış Bildirgesi Nasıl Doldurulur?
Sigortalı çalışanların işten ayrılma bildirgesi şu adımlarla doldurulur,
- SGK web sayfasına, SGK şifreniz ile giriş sağlayın ve SGK işe giriş/İşten çıkış sayfasına tıklayın.
- Sigortalı işten ayrılış bildirgesi ekranına tıklayın.
- Ekran üzerinden kimlik numaranızı ve işten çıkış tarihinizi yazarak Bul butonuna tıklayın.
- Karşınıza çıkacak ekran üzerinden sigortalı olduğunuz meslek kodu, belge türü, gün sayısı, prime esas kazancı, eksik gün sayısı, eksik gün nedenleri, işten ayrılış kodu, nakil edilmiş ise nakil gideceği iş yeri alanları doldurulur.
- Bu işlemlerin tamamlanmasının ardından ileri butonuna basarak işleminizi kaydedin.
SGK İşten Çıkış Kodumu Nasıl Öğrenebilirim?
Çalışanın çıkış kodunu bilmesi, haklarını öğrenebilmek ve işten ayrılırsa evrak işlerini halledebilmesi için önemlidir. Çıkış kodu işveren tarafından atanır ve sisteme gönderilir. 4A, 4B ve 4C servis hizmet dökümü e-devlet sistemi ile iş çıkış kodlarının öğrenilmesi sağlanmaktadır.
SGK İşten Çıkış Bildirgesi Ne Zaman Verilir?
İş sözleşmesi feshedilen işçinin iş çıkış bildirgesinin veriliş tarihi, işyerinden ayrıldıktan sonraki 10 gün içinde SGK tarafına bildirilir. Çıkış kodunun hatalı girilmesi durumunda bildirim iptal edilerek 10 gün içinde yeniden verilebilir.
SGK Çıkış Kodu Yanlışlığı Nasıl Düzeltilir?
Çalışanın görevinden istifa etmesi durumunda, işveren tarafından SGK’ya bildirilen iş çıkış kodunun hatalı bildirilmesi durumunda, çalışan, işverenden kodun düzeltilmesini talep eder. Çalışanın fesih bildirimi yanlışsa, işten ayrılma kodu iş sözleşmesinin biriminden itibaren 10 gün içinde düzeltilebilir.
10 günlük süre dolmuş ve kod değiştirilmemiş ise,
- İşveren e-bildirge sistemi üzerinden rahatlıkla düzeltme işlemi tamamlayabilir, bildirgeyi iptal ederek yeni bir bildirge verebilir.
10 günlük sürenin aşılması halinde,
- İşveren tarafından düzeltme işlemi gerçekleşemez.
- İşyerinin bağlı olduğu SGK merkezine ya da İl Müdürlüklerine başvuruda bulunması gerekmektedir.
- Ayrıca, 2013/11 sayılı SGK Genelgesinde, işverenler işten çıkış nedenleri kapsamında değişiklik talebine ve ilgili işlem için gerekli belgelerle müracaat edilmesi halinde kabul edileceği bildirilmiştir.
03 işten ayrılış kodu, SGK işten ayrılış nedeni işlemleri hakkında en çok merak edilen konu başlıkları için cevaplar verdiğimiz yazıda işten ayılış kodları konusu işlenmiştir.
