Bağkur Başlangıcı Geri Çekilebilir Mi?

 BAĞ-KUR başlangıcının geriye çekilir mi? sorusu BAĞ-KUR sigortalıları tarafından araştırılmaya devam ederken, öncelikle belirtilmesi gereken husus kişilerin sigorta başlangıç tarihlerinin ne kadar geçmişe gittiğidir. Bağkurlu vatandaşların emekli olmaları için gereken prim ödeme gün sayısı ve kaç yaşında oldukları önemli faktörlerdendir. Bağkur başlangıcının geriye çekilmesi hakkında merak edilen konuları yazımızda derledik.

Bilindiği gibi sigorta başlangıcı eski olanlar daha yeni olanlara göre erken emeklilik hakkı kazanırken, özellikle yalnız BAĞ-KUR sigortalıları için değil; Emekli Sandığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu sigortasına bağlı olanların 08.09.1999 tarihinden önce ilk işe giriş tarihi bulunanlar için yasada belirtilmiş olan yaş haddini doldurmaları sonucunda 15 yıl ve 3600 prim ödeme gün sayısı ile 4A olarak bilinen SGK emeklilik hakkına sahiptir.

BAĞ-KUR Başlangıcının Geriye Gitme Durumu

Esnaf BAĞKUR olarak da bilinen BAĞKUR sigortası için, kişinin daha önce kayıtlı olmadığı veya mevcut gün ve tarih itibarıyla kaydının yapılmamış olması, yani BAĞKUR numarası almamış ve BAĞKUR numarası da olmaması nedeniyle vergi yükümlülüğüne dayalıdır. Kişinin önceden vergi borcu varsa, geriye dönük olarak BAĞ-KUR’a kayıt yaptırması mümkün değildir.

Bu hususta, kanunun yayımı tarihinde tescili yaptırılmamış olup, özellikle BAĞKUR sigortalıları ile ilgili olarak çıkarılan kanunlarda BAĞ-KUR’a kayıtlı olanların, sigortalılıklarının tebliğ tarihinden itibaren geçerli olduğu görülmektedir.

BAĞ-KUR Başlangıcı Hangi Durumda Geriye Gitmektedir?

Sadece isteğe bağlı BAĞKUR ile bağlantılı olarak ortaya çıkan istisnai durumlar dışında, BAĞKUR’un başlangıcının nasıl geriye gideceğini kanun açıkça tanımlamaktadır.

Buna göre geriye dönük BAĞ-KUR tescili son dakika mevzuatında;

• BAĞ-KUR tescili 1 Ekim 2008 tarihinden sonra ise BAĞ-KUR başlangıcı 01.10.2008 tarihi öncesine götürülemez.
• BAĞ-KUR tescili 4 Ekim 2000 ile 30 Eylül 2008 tarihleri arasında ise BAĞ-KUR başlangıcı 04.10.2000 tarihi öncesine götürülemez.
• BAĞ-KUR tescili 20 Nisan 1982 ile 3 Ekim 2000 tarihleri arasında ise BAĞ-KUR başlangıcı 20 Nisan 1982 tarihi öncesine götürülemez.

BAĞ-KUR Başlangıcının Geriye Gitmesi

BAĞKUR başlangıcının nasıl geriye gittiği, sadece isteğe bağlı BAĞKUR ile bağlantılı olarak ortaya çıkan istisnai durumlar dışında, kanunda açıkça tanımlanmıştır.

Vergiye kayıt olup da BAĞ-KUR’a kayıt olmayanlar için yeni yasa çerçevesinde bu konuda örnek vermek gerekirse;

• Örneğin BAĞ-KUR tescil tarihi 1999 yılı olan bir kişinin eğer bu tarihten daha önce herhangi bir vergi mükellefiyeti varsa başlangıç olarak eski tarihli mükellefiyet tarihi baz alınır. Örneği daha da somutlandırmak gerekirse sigorta başlangıç tarihi 1999 yılında İstanbul’da olan bir kişinin 1980 ile 1985 yılları arasında Balıkesir’de vergi mükellefiyeti varsa, bunu belgeyle kanıtlaması durumunda BAĞ-KUR sigortalılık başlangıç tarihi 20 Nisan 1982 tarihi olacaktır.

BAĞ-KUR Başlangıcının Geriye Gitmesi ile ilgili Anayasa Mahkemesi Kararı

BAĞKUR başlangıcının geri çekilmesiyle ilgili pek çok konu, yakın geçmişte davalara konu oldu. Bu konuda mahkemelerin aldıkları kararlar sık sık Yargıtaya taşınmış,  ancak geriye dönük BAĞ-KUR kaydı Yargıtay kararı dışında Anayasa Mahkemesi kararları belirleyici olmuştur.

Anayasa Mahkemesi, en yüksek mahkeme olarak 2008 tarihli kararıyla tartışmaları sonlandırdı.

• 6 Kasım 2008 tarihindeki 27.046 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Anayasa Mahkemesi kararı bu konudaki tartışmalara açıklık getirmiştir. Anayasa Mahkemesi 2004/9 ve 2008/K sayılı kararlarıyla Çorum İş Mahkemesi tarafından itiraz yoluyla Anayasa Mahkemesi’ne götürülen durum için BAĞKUR başlangıcının geriye doğru tescil yolu kapatılarak, devam eden mevcut uygulamanın Anayasaya uygun ve yasal olduğuna hükmetmiştir.

Vergi Kaydıyla Erken Emeklilik Nedir?

BAĞ-KUR sigortalıları için BAĞ-KUR adına 8 yıl erken emeklilik, sigorta kaydı olmayanlar için geriye dönük borçlanma imkanları doğrultusunda geriye dönük hizmet tespiti, “vergili erken emeklilik” olarak adlandırılabilir.

Bu noktada 2000 yılından önce vergi sicili ve esnaf dernekleri olan kişilerin otomatik olarak sosyal güvenlik kurumları kapsamına alınması gerekirken 2000 ve 2008 yıllarında çıkarılan kanunlar bu kişilerin geriye dönük borçlanmasının önünü tamamen kapatmıştır. Yargıtay’ın zaman zaman aksi yönde karar verdiği görülse de 2023 yılında bu amaca yönelik yeni yasal hükümlerin yürürlüğe gireceğini ön görülüyor.

BAĞ-KUR Tescilinin Geriye Döndürülmesi

Esnaflar için 4 Ekim 2000 tarihine kadar BAĞ-KUR’a kayıt ve kaydını yaptırmayanlar, 2000 yılından önce faaliyetlerine başlamış olmalarına rağmen geriye dönük olarak kayıt yaptıramazlar. Bu kişilerin SGK hak ve yükümlülükleri 4 Ekim 2000 tarihinde başlamış olmasına rağmen, 4 Ekim 2008 tarihinden önce BAĞ-KUR kaydında 1 Ekim 2008 tarihinden önce vergi mükellefiyeti veya Ticaret Odası kaydı varsa BAĞ-KUR daha sonra iptal edilebilir.

Bu noktada kişilerin BAĞKUR kayıtları silinmiş  olsa dahi aktif hale getirilmesi mümkündür. Belirtilen tarihler arasında kayıt yaptırmayan tacirlerin (finans kaydı olup da BAĞKUR kaydı olmayanlar)  son kayıt tarihinin 10/01/2008 olduğu  görülmektedir.

Borçlanma Hakkı İstekleri

BAĞ-KUR’un başlangıcındaki en büyük talep gerilemesinin 2000 yılından önce BAĞ-KUR’a kayıtlı olmayan tacirlerin emeklilik yaşına gelmesine rağmen emekli olamamaları ile ilgili olduğu görülse de bu konuda Türkiye Ticaret Federasyonu Esnaf ve Sanatkarlar, tacirlerin vergilendirilmesinin dikkate alınmasını istediler Sicil veya ticaret odası sicilleri büyük önem taşıyor.

Özellikle geçmişe dönük borçlanma imkanı olmasına rağmen ekonomik sebeplerle bu fırsattan vergiler ve oda kayıtları dikkate alınarak yararlanamayan işadamlarına yüksek sesle çağrı yapılıyor. 2000 yılından önce BAĞ-KUR Kayı eksikliği nedeniyle emekli olamayanlar, emeklilik yaşına gelmiş olsalar bile esnafların 2000 yılından önceki vergi ve oda kayıtları büyük önem taşıyor.